Agenda

Links-Rechts-Links wandeling voorlopig niet

Wandelen is gezond. Om de twee weken op vaste dag en tijd wandelen met een min of meer vast groepje mensen, voorkomt dat je het wandelen ‘vergeet’.
Enkele nieuwe aspecten toevoegen aan het wandelen, maakt de ingedutte hersencellen weer wakker. En dat is investeren in de toekomst. Voorlopig even niet in verband met het corona virus

De plaats van vertrek wisselt elke keer. Deze wandeling is gratis en je hoeft je niet vooraf aan te melden.

De volgende links-rechts-links wandeling moet je zelf organiseren ;

Suggesties voor mei 2020
Thema wandeling door Oud Zuid

Suggesties:
Bomenwandeling. Kijk eens omhoog en probeer de verschillende bomen in ons stadsdeel te ontdekken. Nu komen ze allemaal uit en kun je genieten van de vele kleuren groen.
Honden Loop eens door het Vondelpark en verbaas je over het grote aantal soorten honden. Op de Emmalaan 16-18 zit de Raad van Beheer op Kynologisch gebied. Die weten alles over honden in Nederland.
Huisnummers Let eens op de typografische verschillen van de diverse huisnummers. Zeker in de wat nieuwere delen (na 1920 ) van Oud Zuid.


Lezingen, films en andere wandelingen

Voorlopig geen Lezingen


Planning voor 2020 na de corona beperkingen, Lezing “125 jaar trams in Amsterdam Oud Zuid”

In 1875 begon de eerste paardentram in Amsterdam, in de 19e eeuw werd de Vondelstraat en de Willemsparkweg al een eindpunt van trams uit het centrum.
Nadere bijzonderheden in een volgende Nieuwsbrief.


De wonderdokter Albert Willem van Renterghem samenvatting van zijn autobiografie door Rinus Spruit.
De eerste steen van het pand helemaal vooraan in de Van Breestraat, op nummer 1, wordt niet zorgvuldig onderhouden. Toch heeft in dit pand een der eerste artsen die zich met psychiatrie en psychotherapie in Nederland hebben beziggehouden meer dan vijfentwintig jaren met veel succes gewerkt.
Albert van Renterghem wordt zelden genoemd als het gaat om de grondleggers van de hypnose, de psychotherapie en de psychoanalyse in ons land.
En toch is hij dat wel.
Om zijn veelvormige levensloop voor het nageslacht te bewaren, schreef Van Renterghem een ruim 1300 pagina’s tellende autobiografie. Daarvan zijn tien exemplaren in 1927 gedrukt en in 1993 zijn er negentig exemplaren bijgedrukt. De omvang van deze drukwerken alleen al belette dat veel mensen er kennis van hebben genomen.
Gelukkig heeft de journalist/romancier Rinus Spruit het op zich genomen de boeken wel te lezen en er een uiterst leesbare samenvatting van te maken.
Onderstaand vat ik de samenvatting samen.

Van Renterghem werd in 1845 geboren in Goes, Zeeland, als zoon van een dorpsdokter aldaar. Na zijn franstalige middelbare schoolopleiding, werd hij opgeleid tot militair arts bij de marine. Dat had hij na een aantal jaren wel gezien en hij vestigde zich als dorpsdokter in een dorpje vlak bij Goes. Het boek geeft inzicht in de toenmalige stand van zaken van de geneeskunde, zoals die ten plattelande werd beoefend. De niet academisch opgeleide heel- en vroedmeesters deden het mogelijke, soms bijgestaan door de academisch opgeleide doctores medicinae zoals Van Renterghem. Ontroerend is de beschrijving van de tracheotomie (het met een mesje openen van de luchtpijp) die Van Renterghem bij zijn zesjarig dochtertje moest toepassen vanwege de kroep (difterie) waaraan zij leed en tenslotte toch stierf.
De dokter wordt nieuwsgierig naar de resultaten met hypnose die de arts Liébault bij vele ziekten weet te bewerkstelligen en hij reist af naar diens woonplaats Nancy in Frankrijk. Van Renterghem raakt zeer onder de indruk en wordt op zijn verzoek ook ingewijd in de edele kunst van de hypnose. Terug in Zeeland – hij is inmiddels naar Goes verhuisd – past hij de hypnose zo vaak en met zo’n succes bij zijn patiënten toe, dat hij daar reeds de eretitel van wonderdokter verwerft.

Dat vernam ook de arts Frederik van Eeden, die toen al enige faam had verworven als schrijver. Hij reisde naar Goes, raakte onder indruk van Van Renterghem en zijn hypnosepraktijk en stelde hem voor samen een praktijk in Amsterdam te beginnen. Na enige aarzeling ging de Zeeuwse plattelandsarts daarop in en verhuisde met gezin en al naar de grote stad. P.C. Hooftstraat en Willemsparkweg werden achtereenvolgens hun woonadressen. Vanaf 1887 hielden beide heren praktijk in verschillende hotels binnen de grachtengordel. Ze hadden daarbij groot succes en ze besloten ook lid te worden van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, die in 1871 door tien gestichtsgeneesheren was opgericht. Zo werden ze later psychiater genoemd, hoewel geen van beiden in dat vak ooit formeel was opgeleid.
Van Eeden had al na enkele jaren (1893) andere plannen dan de hypnose en hij haakte in goed overleg met Van Renterghem af. Van Renterghem zelf zag kans van een rijke dame die bij hem in behandeling was geweest, voldoende financiën te lenen om een eigen, zelfstandig instituut voor psychische therapie te doen bouwen. Dat werd het fraaie gebouw aan de Van Breestraat, in bewondering voor zijn leermeester in de hypnose Instituut Liébault genoemd.

Dit instituut liep ook weer als een trein en Van Renterghem had een assistent nodig. Dat werd de arts
A. van der Chijs die enkele jaren bij prof. Jelgersma in het psychiatrisch ziekenhuis in Oegstgeest had gewerkt.

Jelgersma zou in 1914 als eerste hooggeleerde in Nederland een positief geluid over de psychoanalyse laten horen. Van der Chijs werd in 1906 assistent en in 1910 associé van Van Renterghem.
Van Renterghem intussen, had in 1911 het Internationaal Congres over de Psychoanalyse te Weimar bezocht en was daarover ook zo enthousiast geworden, dat hij alle publicaties van Freud ging lezen. Vervolgens trok hij in 1912 voor twee maanden naar Zürich, waar hij in analyse ging bij Jung, discipel en criticus van Freud. Door zijn bezoeken aan en lezingen voor internationale congressen was Van Renterghem ook internationaal bekend geworden als een Nederlandse autoriteit op het gebied van de psychotherapie. Hij schreef ook over ‘Freud en zijn school’ (1913), bezocht Freud te Wenen in 1914 en vertaalde diens boek ‘Inleiding tot de psychoanalyse’ (1918). Het hoeft geen verwondering te wekken, dat Albert van Renterghem in 1917 als eerste voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychoanalyse werd gekozen.

In de praktijk was Van Renterghem toch niet zo geschikt voor die specialisatie van de psychotherapie. Om geduldig te luisteren naar de invallen van de analysant op de divan moest hij zichzelf geweld aandoen. Hij was meer thuis in het troosten en raad geven, de leiding te nemen in het gesprek. Op den duur zag hij daarom af van de analyse.

Van Renterghem was ook gedeprimeerd geraakt door huiselijke problemen. Dienstboden hielden het om de een of andere reden niet lang uit in huize Van Renterghem en dat bedrukte zijn echtgenote zeer. De oplossing was – toen de kinderen uit huis waren – kleiner te gaan wonen. Maar toen strooide collega Van der Chijs roet in het eten. Die had zonder Van Renterghem daarin te kennen een afspraak gemaakt met de jonge arts Westerman Holstijn – ook afkomstig uit de kliniek in Oegstgeest – om vaste partner in de kliniek te worden. En van de inmiddels oud geworden oprichter werd verwacht dat hij genoegen zou nemen met een kleiner deel van de inkomsten dan de helft, zoals oorspronkelijk was afgesproken, omdat hij ook minder hard kon werken dan tevoren.

Een en ander leidde er tenslotte toe dat Van Renterghem de samenwerking met zowel Van der Chijs als met Westerman Holstijn opzegde. Nadat hij op zijn tachtigste verjaardag uitgebreid werd gefêteerd, werd hij wat later getroffen door een hartlijden en op zijn 82e, in 1927, beëindigde hij zijn werkzaamheden. In 1939 overleed Van Renterghem, vierennegentig jaar oud, te Rotterdam. Hij werd in Goes begraven.

Spruit, Rinus, samensteller, De wonderdokter Albert Willem van Renterghem, Cossee, Amsterdam, 2019.

Met dank aan Ruud Beunderman, die mij op het boek wees en ter beschikking stelde om te lezen.


27 oktober 2020 – Viering Verjaardag van Amsterdam

Kosten: nog niet bekend, Vrienden krijgen reductie.
HIER AANMELDEN